ഭാഷ മനുഷ്യന് അല്ലാഹു നല്കിയ പ്രത്യേകതയും വലിയ അനുഗ്രഹവുമാണ്. ജന്തുക്കള് ആശയവിനിമയം നടത്തുന്നത് അവയ്ക്ക് അല്ലാഹു നല്കിയ ജന്മബോധത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ്. അവയുടെ ആശയവിനിമയോപാധി കാലപ്പകര്ച്ചയ്ക്ക് വിധേയമാകാതെ, മാറ്റങ്ങളേതുമില്ലാതെ തുടരുകയാണ്. മനുഷ്യന് അങ്ങനെയല്ല. മനുഷ്യന് പുതിയ പുതിയ ആശയങ്ങള് ആവിഷ്കരിച്ച് മറ്റുള്ളവരിലേക്ക് സംവേദനം ചെയ്യുന്നു. ഇതിനുപയോഗിക്കുന്ന മാധ്യമം ഭാഷയാണ്.
ഭാഷാബോധം ജന്മസിദ്ധമാണെങ്കിലും അതില് നിരന്തരം മാറ്റങ്ങളും പഠനഗവേഷണങ്ങളും പുരോഗതികളും ഉണ്ടാകുന്നു. ഭാഷകള് പുതുതായി ജനിക്കുന്നു. ചില ഭാഷകള് മരിക്കുന്നു. ചിലത് പരിവര്ത്തനവിധേയമാകുന്നു. ചിലതെങ്കിലും മാറ്റമില്ലാതെ തുടരുന്നു. `ഭാഷ'യെ സംബന്ധിച്ച പഠനങ്ങളും ഗവേഷണങ്ങളും (ലിംഗ്വിസ്റ്റിക്സ്) ഇന്ന് ഒരു ശാസ്ത്രശാഖയായി വികസിച്ചിരിക്കുന്നു.
ലോകത്ത് മൂവ്വായിരത്തിലേറെ ഭാഷകള് ഉണ്ടത്രേ. ഭാഷാഭേദങ്ങള് വേറെയും. ഇത്രയേറെ ഭാഷകള് ഉണ്ടായിട്ടും മനുഷ്യന് പുരോഗതിപ്പെടുന്നു. ഇത് ദൈവികദൃഷ്ടാന്തമല്ലാതെ മറ്റെന്താണ്? ഭാഷകളുടെയും നമ്മുടെയും സ്രഷ്ടാവായ അല്ലാഹു പറയുന്നു: ``ആകാശഭൂമികളുടെ സൃഷ്ടിയും നിങ്ങളുടെ ഭാഷകളിലും വര്ണങ്ങളിലുമുള്ള വ്യത്യാസവും അവന്റെ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളില് പെട്ടതത്രെ. തീര്ച്ചയായും അതില് അറിവുള്ളവര്ക്ക് ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളുണ്ട്'' (30:22). ഒരു ഭാഷയില് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ട ആശയം ഇതര ഭാഷക്കാര്ക്ക് മനസ്സിലാകത്തക്കവണ്ണം ഭാഷാന്തരണം നടത്തുക എന്നത് ഭാഷാവൈവിധ്യത്തിന്റെ അനിവാര്യതകളിലൊന്നാണ്. വിവിധ ഭാഷക്കാരെ കൂട്ടിയിണക്കുന്ന കണ്ണിയാണ് ഭാഷാന്തരണം (ട്രാന്സ്ലേഷന്). ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലെ ആശയവിനിമയം മുതല് സര്ക്കാര് ഉത്തരവുകള് ചോദിച്ചു മനസ്സിലാക്കുന്ന സാധാരണക്കാരന് വരെ ഭാഷാന്തരണത്തിന്റെ കണ്ണികളാണ്. `നാനാത്വത്തില് ഏകത്വം' കാണുന്ന ഇന്ത്യയുടെ പരമോന്നത നിയമനിര്മാണ സഭ (പാര്ലമെന്റ്) ഭാഷാവൈവിധ്യത്തിന്റെയും ഭാഷാന്തരണത്തിന്റെയും മികച്ച ഉദാഹരണമാണ്.
ദൈവികമതമെന്ന നിലയില് ഇസ്ലാമിനും അതംഗീകരിച്ച മുസ്ലിംസമൂഹത്തിനും ഭാഷയും ഭാഷാന്തരണവും പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധാര്ഹമായ വിഷയങ്ങളാണ്. ഇസ്ലാം ലോകത്തിന്റെ മതമാണ്; മനുഷ്യര്ക്കുള്ളതാണ്. ലോകത്ത് വിവിധ ഭാഷകള് സംസാരിക്കുന്നവരുണ്ട്. വിശുദ്ധ ഖുര്ആന് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടത് അറബി ഭാഷയിലാണ്. അന്ത്യപ്രവാചകന്റെ ഭാഷ അറബിയായിരുന്നു. പ്രവാചക ചര്യ അറബിയില് രേഖപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. ഇസ്ലാം അറബികള്ക്ക് മാത്രമുള്ളതല്ല. എങ്കില് ഇതര സമൂഹങ്ങളിലേക്ക് ഇസ്ലാം എത്തിച്ചേരാന് എന്താണ് വഴി? ഒന്നുകില് അറബിഭാഷ പഠിച്ച് അനറബികള് ഇസ്ലാം മനസ്സിലാക്കുക. അല്ലെങ്കില് ഇസ്ലാമികാശയങ്ങള് ഇതര ഭാഷകളിലേക്ക് പരിഭാഷപ്പെടുത്തി ഇക്കാര്യം സാധിക്കുക. ഇത് രണ്ടും ചരിത്രത്തില് നടന്നുവരുന്ന കാര്യങ്ങളാണ്. പ്രവാചക വിയോഗ ശേഷം ഇസ്ലാം പ്രചരിച്ച പല നാടുകളിലും അറബിഭാഷയും പ്രചരിച്ചു. ചിലേടങ്ങളില് പ്രാദേശിക ഭാഷയെ അറബി ആദേശം ചെയ്തു. ചില അറബി ഭാഷാഭേദങ്ങള് ഖുര്ആനിന്റെ ആഗമനത്തോടെ ക്ലാസിക് ഭാഷയ്ക്ക് വഴിമാറിക്കൊടുത്തു. എന്നാല് വിദൂരദിക്കുകളിലെ, പ്രത്യേകിച്ചും സെമിറ്റിക് ഭാഷാ കുടുംബത്തില് പെടാത്ത, ഭാഷകളിലേക്ക് ഇസ്ലാമികാശയങ്ങള് ഭാഷാന്തരണം നടത്തേണ്ടിവന്നു. ഇന്നും ഈ പ്രക്രിയ അഭംഗുരം തുടരുന്നു. വിശുദ്ധ ഖുര്ആനും നബിചര്യയും പ്രവാചകന്മാരുടെ ചരിത്രവുമെല്ലാം ലോകത്ത് പ്രചരിച്ചതിങ്ങനെയാണ്. എന്നാല് വിശുദ്ധ ഖുര്ആന് അല്ലാഹുവിന്റെ വചനമാണ്. അത് ഭാഷാന്തരണം നടത്താന് പാടുണ്ടോ? ഖുര്ആന് പരിഭാഷ ഖുര്ആനാകുമോ? ഇത്യാദി സംശയങ്ങളും ആശങ്കകളും എക്കാലത്തും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.
ദൈവികമതമെന്ന നിലയില് ഇസ്ലാമിനും അതംഗീകരിച്ച മുസ്ലിംസമൂഹത്തിനും ഭാഷയും ഭാഷാന്തരണവും പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധാര്ഹമായ വിഷയങ്ങളാണ്. ഇസ്ലാം ലോകത്തിന്റെ മതമാണ്; മനുഷ്യര്ക്കുള്ളതാണ്. ലോകത്ത് വിവിധ ഭാഷകള് സംസാരിക്കുന്നവരുണ്ട്. വിശുദ്ധ ഖുര്ആന് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ടത് അറബി ഭാഷയിലാണ്. അന്ത്യപ്രവാചകന്റെ ഭാഷ അറബിയായിരുന്നു. പ്രവാചക ചര്യ അറബിയില് രേഖപ്പെട്ടു കിടക്കുന്നു. ഇസ്ലാം അറബികള്ക്ക് മാത്രമുള്ളതല്ല. എങ്കില് ഇതര സമൂഹങ്ങളിലേക്ക് ഇസ്ലാം എത്തിച്ചേരാന് എന്താണ് വഴി? ഒന്നുകില് അറബിഭാഷ പഠിച്ച് അനറബികള് ഇസ്ലാം മനസ്സിലാക്കുക. അല്ലെങ്കില് ഇസ്ലാമികാശയങ്ങള് ഇതര ഭാഷകളിലേക്ക് പരിഭാഷപ്പെടുത്തി ഇക്കാര്യം സാധിക്കുക. ഇത് രണ്ടും ചരിത്രത്തില് നടന്നുവരുന്ന കാര്യങ്ങളാണ്. പ്രവാചക വിയോഗ ശേഷം ഇസ്ലാം പ്രചരിച്ച പല നാടുകളിലും അറബിഭാഷയും പ്രചരിച്ചു. ചിലേടങ്ങളില് പ്രാദേശിക ഭാഷയെ അറബി ആദേശം ചെയ്തു. ചില അറബി ഭാഷാഭേദങ്ങള് ഖുര്ആനിന്റെ ആഗമനത്തോടെ ക്ലാസിക് ഭാഷയ്ക്ക് വഴിമാറിക്കൊടുത്തു. എന്നാല് വിദൂരദിക്കുകളിലെ, പ്രത്യേകിച്ചും സെമിറ്റിക് ഭാഷാ കുടുംബത്തില് പെടാത്ത, ഭാഷകളിലേക്ക് ഇസ്ലാമികാശയങ്ങള് ഭാഷാന്തരണം നടത്തേണ്ടിവന്നു. ഇന്നും ഈ പ്രക്രിയ അഭംഗുരം തുടരുന്നു. വിശുദ്ധ ഖുര്ആനും നബിചര്യയും പ്രവാചകന്മാരുടെ ചരിത്രവുമെല്ലാം ലോകത്ത് പ്രചരിച്ചതിങ്ങനെയാണ്. എന്നാല് വിശുദ്ധ ഖുര്ആന് അല്ലാഹുവിന്റെ വചനമാണ്. അത് ഭാഷാന്തരണം നടത്താന് പാടുണ്ടോ? ഖുര്ആന് പരിഭാഷ ഖുര്ആനാകുമോ? ഇത്യാദി സംശയങ്ങളും ആശങ്കകളും എക്കാലത്തും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.